Deze week is het 40 -jarig jubileum van David Lynch's *Dune *, een film die, ondanks zijn eerste $ 40 miljoen kassa teleurstelling bij de release op 14 december 1984, een speciale cultus heeft gecultiveerd in de afgelopen vier decennia. Dit is vooral opmerkelijk in vergelijking met de recente tweedelige bewerking van Denis Villeneuve van de iconische roman van Frank Herbert. David Lynch, bekend om zijn unieke en vaak surrealistische filmmakingstijl, werd aangekondigd als de regisseur voor megaproducent Dino de Laurentiis in mei 1981, stapte in nadat Ridley Scott, de visionair achter *Blade Runner *en *Gladiator *, het project verliet.
Tot voor kort was er weinig bekend over de versie van * Dune * die Ridley Scott ontwikkelde voor De Laurentiis voordat Lynch het overnam. Dankzij de ijverige inspanningen van TD Nguyen , een 133 pagina's tellende oktober 1980 ontwerp van Scott's niet-geproduceerde *Dune *-film, geschreven door Rudy Wurlitzer (bekend om *tweebanen Blacktop *en *Walker *), werd Unartheded binnen de Coleman Luck Archives at Wheaton College en gedeelde met deze auteur.
Toen Ridley Scott bij het project kwam kort na het succes van * Alien * in 1979, had Frank Herbert al een enorm tweedelig scenario-aanpassing gemaakt dat zowel zorgvuldig trouw was aan het boek en, zoals opgemerkt door bekabelde en inverse , niet bijzonder filmisch. Scott, na het beoordelen van het script van Herbert, identificeerde een paar scènes die hij zou kunnen gebruiken, maar bracht uiteindelijk Wurlitzer in dienst voor een volledige herschrijving, beginnend in Londen toen de pre-productie begon in Pinewood Studios. Net als de versies van Herbert en later was het script van Scott bedoeld als het eerste deel van een tweedelige serie.
Rudy Wurlitzer, die nadenkt over het project in een interview in 1984 met Prevue Magazine, beschreef de aanpassing als 'een van de moeilijkste banen die ik ooit heb gedaan'. Hij benadrukte de inspanning die nodig is om de roman te destilleren in een werkbare schets en script, waarin hij verklaarde: "Ik geloof dat we de geest van het boek hebben gehouden, maar in zekere zin hebben we het ijverig. We hebben een enigszins andere gevoeligheid onderdrukt." Ridley Scott prees in een interview uit 2021 met de totale film het script en zei: "We hebben een script gedaan en het script is behoorlijk verdomd goed."
Verschillende factoren hebben bijgedragen aan de ineenstorting van Ridley Scott's * Dune * -project, waaronder emotionele onrust na de dood van zijn broer Frank, zijn terughoudendheid om in Mexico te filmen zoals geëist door de Laurentiis, een budget van meer dan $ 50 miljoen, en de meer veelbelovende vooruitzichten op * Blade Runner * met Filmways. Bovendien, zoals Universal Pictures Executive Thom Mount onthulde in het boek A Masterpiece in Marearray - David Lynch's Dune , "Rudy's versie van het script ontving geen unaniem, gloeiend enthousiasme."
Was de aanpassing van Wurlitzer een slechte filmische uitvoering van het uitgestrekte verhaal van Herbert, of was het gewoon te donker, gewelddadig en politiek geladen om een commercieel succes te zijn? Lezers kunnen onze gedetailleerde scriptanalyse onderzoeken om hun eigen meningen te vormen.
Rudy Wurlitzer (leeftijd 87) werd gecontacteerd voor dit artikel, maar kon niet deelnemen. Ridley Scott werd ook benaderd, maar koos ervoor om geen commentaar te geven.
Een wilder schaduw van Paul
Het ontwerp van oktober 1980 van * Dune * opent met een impressionistische droomsequentie met hete woestijnen en apocalyptische legers, waardoor het podium wordt gesteld voor Paul 'vreselijke doel'. De visuele stijl van Ridley Scott, bekend om zijn rijkdom en complexiteit, is duidelijk duidelijk in beschrijvingen zoals "vogels en insecten worden een wervelende hysterie van beweging", waarin zijn unieke vermogen om dynamische scènes tot leven te brengen te presenteren.

Zoals Scott tegen de totale film zei: "We hebben een zeer goede kijk op Dune gedaan, omdat ik vroeg, zou ik heel, heel nauw samenwerken met de schrijver. Ik was altijd het uiterlijk van de film aan wat hij of zij aan het schrijven was." Deze visie culmineert in een scène waarin de woestijn in de duisternis uitbreekt, gedroomd door Paul Atreides, die wakker wordt voor het geluid van regen tegen de ramen van Castle Caladan. In deze versie is Paul niet het onstuimige Timothée Chalamet, maar een 7-jarige met lang blond haar, op het punt de eerwaarde moeder te ondergaan met 'The Box'. Zijn recitatie van de litanie tegen angst tijdens dit proces is verbonden met zijn moeder Jessica's, die hun psychische band benadrukken. Visuals van een brandende hand en vlees die van het bot vallen, die doen denken aan de film van Lynch, zijn opgenomen, maar zijn niet echt.
Na het behalen van de test haalt de jonge Paul een zwaard op van een bewaker met behulp van de stem en doodt bijna een slapende Duncan Idaho om zijn krijgervaardigheden te testen. Deze versie van Paul belichaamt een "Savage Innocence". Stephen Scarlata, producent van de documentaire *Jodorowsky's Dune *, merkt op: "Rudy Wurlitzer's versie van Paul is veel assertiever. Hij neemt actief de leiding. We zien zelfs een flits-forward van zijn groei van zijn groei van zijn leeftijd van 7 tot 21 tot 21 tot 21 tot 21 tot 21 tot 21 jaar, waar zijn meedogenloze training een extra spanning in Paulus kan overdreven, een toegevoegde spanning in Paul. Gurney, alleen om te beseffen dat hij dat niet doet.
Tegen de tijd dat Paulus 21 bereikt, is hij een meester -zwaardvechter, beschreven als 'knap, charismatisch, koninklijk'. Duncan, die de verwijderde Gurney vervangt, wordt afgebeeld als "breder met wit haar en baard" en deelt een humoristische houding vergelijkbaar met de weergave van Jason Momoa in de film van Villeneuve.
Lang leef de keizer
Het script verschuift vervolgens naar een rotstuin buiten het kasteel waar Jessica een tuinman waarneemt die witte kiezelstenen haalt. Plots begint het te regenen en de tuinman valt op zijn knieën en verklaart: "De keizer is dood." Dit cruciale moment, als hedendaagse Hollywood -scenarioschrijver Ian Fried, die werkte aan *Legendary's Spectral *en een niet -geproduceerde moderne versie van *het eiland van Dr. Moreau *, vertelde IGN: "Ik ben absoluut dol op het moment van Jessica die uitkijkt over het kasteel bij de tuin die er in de tuinkjes wordt uitziet in de tuinkring Witte witte kiezelstenen in de toediening van de tuinkers die op de hemel worden uitziet in de tuinkers die op de hemel worden uitziet in de tuinkers die op de lucht huren, zegt het in de lucht en zegt, zegt het in de lucht en zegt het in de lucht en zegt het in de tuink op de ere van de tuinkers in de ere van de tuinkers in de ere van de tuinkers in de tuink op de tuinkring op de tuinkers van de tuinkers in de lucht en zegt dat ze zijn knieën, prosstraten zelf, de spleet van zijn knieën. 'De keizer is dood.' Ik krijg koude rillingen gewoon dat.
Het verhaal gaat vervolgens naar 'The Emperor's Inner Kingdom', een mystieke setting omringd door sneeuwtoppen en een Mandala, waar leden van de vierentwintig grote huizen samenkomen om de keizer te rouwen. Het tafereel wordt nog mystieker naarmate de dode keizer door een medium spreekt met uitgeholde oogkassen, die Duke Leto let, de planeet Dune/Arrakis om de verzamelende duisternis in het universum te bestrijden.
Deze duisternis manifesteert zich door de neef van Leto, Baron Harkonnen, die, via Feyd-Rautha, voorstelt om de kruidenproductie van Arrakis te splitsen om conflicten te voorkomen. Leto verwerpt dit aanbod, wat leidt tot een confrontatie waarbij de baron een regel uitgeeft die vergelijkbaar is met een in Lynch's film: "Hij die het kruiden bestuurt, controleert het universum."
Mark Bennett van Duneinfo zei: "Normaal heb ik Lynch gecrediteerd met deze geweldige lijn. Gezien het feit dat dit een de Laurentiis -projectscript was, vraag ik me af of Lynch het heeft gelezen en die lijn leende, of er onafhankelijk van kwam?"
Vlucht van de navigator
Een andere gelijkenis met de versie van Lynch vindt plaats tijdens het vertrek van de Atreides -familie uit Caladan aan boord van een gilde Heighliner, waar een navigator wordt geïntroduceerd. Beschreven als "een langwerpig figuur, vaag humanoïde met vinnen voeten en enorm gefinancierde, membraneuze handen, zwevend in een transparante buitenste container, als een losse, flexibele huid; een vis in een vreemde zee met ogen van totale blauw," de navigator neemt een pil, valt in een coma, en plots de heighliner's cursus met muzikale intonaties "Remincenting van Scott's latere film *Remincenta van Scott's Later film *Remincenta *ReminiScent of Scott's Later Film *Remincenta van Scott's Later Film *Remincenta
Ian Fried voegt eraan toe: "Ik vond het absoluut geweldig dat ze de navigator konden laten zien. Hoewel ik van de Denis Villeneuve -films houd, ben ik echt teleurgesteld dat we zijn mening niet hebben gezien. Een gemiste kans."
Bij aankomst op Arrakis wordt het Arakeen -fort van de Atreides beschreven met donkere kamers en massieve open haarden, die de esthetiek van Scott's 1985 Fantasy *Legend *weerspiegelt. De wereld voelt middeleeuws en benadrukt zwaarden, feodale gewoonten en trouw. Bosch-achtige Dew-verzamelaars gebruiken Scythes om vocht te verzamelen in de Castle Gardens, wat de gelijktijdige ontwikkeling van Scott weerspiegelt van een fantastische "cowboy" -versie van * Tristan en Isolde * voor Paramount.
Bij een weerstation introduceert Latet Kynes zijn dochter Chani aan de hertog en Paul, met de nadruk op de ecologische verwoesting veroorzaakt door kruidenoogst. Tijdens een ornithoptertrip door de woestijn roept hun vlucht door de rokerige schoorstenen van een enorm fabrieksschip de helse stadsgezichten van *Blade Runner *op. Terwijl een worm het schip aanvalt, kiezen Kynes en Chani ervoor om te voet hun weg te vinden, waardoor de laatste twee fabrieksarbeiders kunnen ontsnappen aan de thopter van de hertog.
Deze scène wordt geplaatst met huisdienst Shadout Mapes Gifting Lady Jessica A Crysknife, en Jessica hoort stadsbewoners buiten haar kasteelraam smeken om water. De straten van Arakeen worden afgebeeld als smerige stedelijke "getto's" met dakloze venters, vervallen voertuigen en stapels skeletten, met de nadruk op klasverschillen geïnspireerd door Gillo Pontecorvo's film uit 1966 *The Battle of Algiers *.
Een nieuwe actievolle scène vindt Paul en Duncan na een Harkonnen-agent in een handelspost, wat leidt tot een bargevecht die doet denken aan actiefilms uit de jaren 80. Duncan hanteert een bijl zoals Conan de barbaar, terwijl Paulus een man met een stijve vinger naar de keel doodt. Stephen Scarlata merkt op: "Dat voelt als een barwrawl die je zou vinden in een Burt Reynolds of Walter Hill Action -film. De vechtscène voelt niet op zijn plaats omdat Paul te snel onoverwinnelijk lijkt. Zijn reis gaat over groei - leren om te overleven, aan te passen en te leiden. Als hij al moeiteloos kloppende vijanden verliest, verliest we de tensie/angst voor zijn veiligheidsleutel."
In deze vechtpartij ontmoeten ze de stoïcijnse Fremen -leider Stilgar, die later een eenzame Harkonnen op een smokkelaars markt onthooft. Het script verschuift vervolgens naar Jessica Levitating tijdens meditatie, en zij en de hertog besluiten een kind te verwekken, waarbij Jessica expliciet verklaart: "Wanneer je je zaad vrijgeeft, zal het zijn als heilige olie die in een altaarvuur wordt gegoten."
Baron Wasteland
Na een geheim bericht te hebben ontvangen van een knipperend insect, deelt Dr. Yueh een moment van spijt met Paul voordat hij hem de stad in stuurt voor een nacht van vrijheid. Paul volgt een dakloze jongen in een Fremen Spice Den, waar hij blauwe kruidendamp inhaleert en visioenen van zijn ongeboren zuster Alia inhaalt die 'Maud'Dib' intoneert. Hij ontmoet een oude crone die toezicht houdt op een put met een rode bal en een kleine slangachtige zandworm, die Paul hypnotiseert en in een schelp plaatst.
Yueh vergiftigt en doodt Thufir over een schaakspel, doet denken aan *Blade Runner *, en deactiveert het huisschild, waardoor Harkonnen Death Commando's het kasteel kunnen betreden. Paul, die terugkeert uit de sloppenwijken, wordt aangevallen door een jagerzoeker, beschreven als "een vleermuisachtig wezen met een cobra's hoofd", dat hij onthooft bij de inzending van Jessica.

Stephen Scarlata vindt de jager-zoeker intrigerend en zegt: "Een biologische wending introduceren in de gebruikelijke mechanische apparaat spiegelt Alejandro Jodorowsky's niet-gemaakte dune van een paar jaar eerder, waar de bom van het venster het venster is, en de bom van het venster is. Beide versies. Beide versies. Beide versies. Beide versies. Beide venster. Beide venster. Beide venster. Beide venster. Beide venster. Beide venster. Beide venster. Beide venster. Beide venster. Beide venster. Beide venster. Beide venster. Beide venster. Beide venster.
Duke Leto onthooft verschillende Death Commando's voordat hij met een pijl wordt neergeschoten door Yueh. Duncan arriveert om zijn vergiftigde hertog te redden, maar wordt neergestoken door Yueh, die Duncan vervolgens in tweeën snijdt. Yueh's motivatie is puur overleven, omdat hij werd vergiftigd door de baron en het tegengif nodig heeft. Jessica plaatst een gifgascapsule in de mond van de stervende hertog voordat hij hem afscheid neemt. Duncan spiert Sardaukar af en sterft zodat Paul en Jessica kunnen ontsnappen in een 'Thopter. Het geweld is grafisch en duidelijk R-rating.
De diepe woestijn controverse
De ontsnapping van Paul en Jessica in de diepe woestijn is intenser dan in eerdere aanpassingen. Paul's bestendige manoeuvres zorgen ervoor dat G-Force hun wangen rimpt, en nadat een vleugel is geknipt, crashen ze terwijl zand snel de hut vult. Nadat ze een storm in een stilltent hebben overleefd, doen ze hun stillsuits aan en zoeken ze naar fremen. Een scène die lijkt op de film van Villeneuve laat Paul zien dat Paul staat voor een enorme zandworm zonder angst.
Met name afwezig in dit ontwerp is de incestueuze relatie tussen Paul en Jessica, die aanwezig was in eerdere versies en zowel Herbert als de Laurentiis woedde. Herbert riep in 1982 de Sacramento Bee uit: "Hij wilde een incestfilm doen! Kun je je het effect voorstellen dat de duinfans zou hebben gehad?" Wurlitzer bevestigde in Prevue: "In één concept introduceerde ik enkele erotische scènes tussen Paul en zijn moeder, Jessica. Ik voelde dat er altijd een latent, maar zeer sterke, Oedipale aantrekkingskracht tussen hen was, en ik nam nog een noot. Het ging in het midden van de film, als een opperbeveiliging van bepaalde grenzen, misschien nog meer heldherende code."
Terwijl de incest wordt verwijderd, is er een moment waarop Paul en Jessica een zandduin naar beneden glijden en hun voorraden verliezen. Ze verbergen zich uiteindelijk in een oude grot in een gigantische wormkarkas, waar ze worden ontdekt door Fremen onder leiding van Stilgar. Paul accepteert gretig een dood duel met Jamis, geadviseerd door Jessica, die hem het Crysknife overhandigt dat wordt geschonken door Shadout Mapes en hem aankondigt als de Lisan Al-Gaib.
De strijd is brutaal en snel en eindigt in het wormkarkas met Paul die Jamis doodt. Fremen nemen items uit het lichaam van Jamis, en Paul werpt tranen af voor zijn gevallen vijand, een scène vergelijkbaar met één lynch gefilmd maar uit zijn theatrale release gesneden. 'S Nachts voeren de Fremen een kruidenceremonie uit, waar Paul de naam Maud'Dib krijgt. Paul leert dat hij Chani, de vrouw van Jamis, in de strijd heeft verdiend, en ze accepteert hem als haar nieuwe partner en Jessica als haar nieuwe moeder.
De fremen dragen hun bezittingen naar een sundant, een gigantische trimaran met gekleurde zeilen, om de grote zoutflats over te steken. Kynes moedigt Chani aan om dicht bij Paul te blijven en de Lisan Al-Gaib-legende te ondersteunen om de stammen en Terraform Arrakis te verenigen. Chani, hoewel een gelovige, is ongemakkelijk over de relatie van Jessica en Paul, die Paulus beweert met: "Ik vraag om acceptatie zonder reservering, zelfs voor dat wat u niet kunt begrijpen." Chani antwoordt: "Omdat we hetzelfde doel delen, houd ik niets van u achter."
Rudy Wurlitzer merkte in 1984 op: "Een echte leider is nooit een duidelijk model van christelijke goedheid. Vaak is hij meedogenloos, zeer vastberaden en bereid om offers te brengen om bepaalde doelen te dienen. Dat betekent niet dat hij een volmaakte Machiavellian moet zijn, alleen die bepaalde schaduw in zijn karakter maakt hem een beetje gevaarlijk, een beetje abrupt. Ian gefrituurde merkt op: "Ik heb het gevoel dat Paul bijna een cijfer is. Hij is teveel een perfecte Messias. Het is heel moeilijk om zich tot hem te verhouden. Het is niet duidelijk, gebaseerd op deze kijk op het materiaal, dat Paul zelfs het hoofdpersonage is."
Het script climaxen met een water van de levensceremonie onder leiding van een sjamaan met drie borsten en mannelijke geslachtsdelen, het uitvoeren van een erotische dans als een 10-voet lange zandworm verschijnt, waardoor het watervaartje blauw wordt. Jessica drinkt het water van het leven, fuseert aura's met de dominee moeder en verkondigt zichzelf de nieuwe dominee moeder. Alle fremen geloven nu dat Paul hun Messias is. Het script eindigt met Jessica met behulp van een Thumper om een gigantische zandworm te noemen, waarvan Paul wordt verwacht te rijden, hoewel dit niet wordt getoond.
Conclusies

Frank Herbert's * Dune * romans waren bedoeld om de rampzalige gevolgen van het volgen van charismatische leiders over te brengen, een thema dat centraal staat in de aanpassingen van Denis Villeneuve en gepland * Dune Messias * film. Het script van Wurlitzer, hoewel onafgemaakt of bedoeld als de eerste helft van een tweepersoons, portretteert Paul als een zelfverzekerde jonge man die zijn bestemming accepteert als een universele dictator, met medeplichtige acteurs als Chani en Kynes die zijn traject ondersteunen voor hun eigen planetaire doelen.
Dit script, opgevat tijdens de dageraad van de moderne science fiction cinema Post-*Star Wars*en*Alien*, was misschien te ambitieus voor zijn tijd, in de verwachting dat het publiek een revisionistische, R-rated sci-fi-film omarmt over echte kwesties zoals ecologische verwoesting en uitbuiting. Zack Snyder stond voor soortgelijke uitdagingen met zijn aanpassing van *Watchmen *.
Het script van Ridley Scott introduceert visueel belangrijke relaties en corrigeert problemen in de film van Lynch, zoals het gebrek aan interactie tussen Kynes en Chani, en de hertog en baron. De dood van de keizer dient als de katalysator voor de ondergang van de hertog, een meer coherent plotapparaat dan het ingewikkelde plan in de versie van Lynch.
De erfenis van Wurlitzer en Scott's * Dune * omvat het fallische zandwormontwerp van HR Giger en Harkonnen -meubels gemaakt van skeletten, nu gehuisvest in het Giger Museum in Zwitserland. Vittorio Storaro, oorspronkelijk ingesteld op lens deze versie, werkte later aan de 2000 Sci-Fi Channel Miniseries *Frank Herbert's Dune *. Scott en de Laurentiis werkten uiteindelijk samen aan *Hannibal *, die wereldwijd $ 350 miljoen ophaalde. Sommige elementen uit dit script vonden hun weg naar *Blade Runner *en zelfs *Gladiator II *.
Het script van Wurlitzer, zoals Ridley Scott het beschreef, "een fatsoenlijke destillatie van Frank Herbert", brengt uniek de ecologische, politieke en spirituele aspecten van de roman in evenwicht. Ian Fried concludeert: "Het ecologische aspect van Dune wordt in dit script behandeld op een manier die nooit is behandeld in elk ander stuk materiaal. Dat is een van de sterke punten van deze aanpassing: het voelt alsof het belangrijk is voor het verhaal dat wordt verteld. Script voor een grotere verscheidenheid aan tekens. "
Naarmate het boek van Herbert zijn 60e verjaardag nadert, blijven de thema's van het milieuverval, de gevaren van het fascisme en de behoefte aan ontwaken even relevant als altijd, wat suggereert dat toekomstige aanpassingen deze ecologische onderbouwing nog dieper kunnen onderzoeken.